กินยาอย่างไรให้ถูกเวลา หลักการใช้ยา 5 ถูก ถูกโรค ถูกคน ถูกขนาด ถูกเวลา ถูกวิธี ข้อที่เกิดความสับสนกับผู้ใช้ยามากที่สุด คือ ถูกเวลาโดยเฉพาะยาชนิดกิน เนื่องจากไม่ทราบว่ากินยาเวลาใดจึงเหมาะสมและถูกต้อง ซึ่งถ้ากินยาไม่ถูกเวลาก็จะส่งผลต่อการรักษาได้
ยาก่อนอาการ ควรกินก่อนอาหารอย่างน้อย 30 นาที ถึง 1ชั่วโมง เนื่องจากยาเหล่านี้จะดูดซึมได้ดีตอนท้องว่าง หรือ อาหารมีผลรบกวนการดูดซึม จึงส่งผลต่อประสิทธิภาพในการรักษา เช่น ยาฆ่าเชื้อบางชนิดควรกินก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง นอกจากนี้ยังมียาบางชนิด เช่น ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด (ชนิดกินก่อนอาหาร) ยาแก้อาเจียน มีความจำเป็นต้องให้กินยาก่อนอาหารประมาณ 30 นาที เนื่องจากเหล่านี้ใช้เวลาออกฤทธิ์ประมาณ 30 นาที
ยาหลังอาหาร การกินยาหลังอาหารมี 2 กรณี กรณีที่ 1 อาหารไม่มีผลต่อการดูดซึมของยาสามารถกินยาหลังอาหารทันที หรือหลังอาหารประมาณ 15 นาทีก็ได้ กรณีที่ 2 ยาที่ระคายเคืองทางเดินอาหารอาจจะทำให้เกิดแผลในทางเดินอาหารได้ เช่น ยาแก้ปวดบางชนิด จึงต้องกินหลังอาหารทันที เพื่อป้องกันการระคายเคืองต่อทางเดินอาหาร
ยาก่อนนอน การกินยาก่อนนอนมี 2 กรณี กรณีที่ 1 กลุ่มยานอนหลับ ควรกินก่อนที่จะนอนประมาณ 15 – 30 นาที เพื่อให้ยา ออกฤทธิ์ในการนอนหลับได้พอดีกับการนอน กรณีที่ 2 ยาที่ไม่ใช่กลุ่มยานอนหลับ ควรเว้นระยะห่างจากยาหลังอาหารมื้อเย็นประมาณ 4 ชั่วโมง(เนื่องจากมีบางท่านนอนดึกมาก หรือทำงานในช่วงกลางคืนจนไม่ได้นอน จึงไม่แน่ใจว่าจะกินยาตอนไหนดี)
กินยาเมื่อมีอาการ *ควรกินเมื่อมีอาการ* ถ้าไม่มีอาการก็ไม่จำเป็นต้องกินยา ตัวอย่างยา ในกลุ่มนี้ เช่น ยาแก้ไอ ยาแก้ปวดลดไข้ ยาลดน้ำมูกเป็นต้น
แต่อย่างไรก็ตามก่อนใช้ยาหรือกินยาแต่ละครั้ง ควรอ่านฉลากให้ละเอียดและปฏิบัติตาม อย่างเคร่งครัด เพียงเท่านี้…ท่านก็ใช้ยาได้อย่างปลอดภัยแล้ว
กลุ่มขับเคลื่อนยุทธศาสตร์และพัฒนากำลังคนฯ ศูนย์อนามัยที่ 2 พิษณุโลก
15 พฤษภาคม 2562