“กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” สโลแกนนี้ คุ้นหูและได้ยินมานาน ซึ่งหลายคนเข้าใจว่า การ กินร้อน คือ ให้กินอาหารที่มีความร้อน ใช้ช้อน กลางทุกครั้งเมื่อกินอาหารร่วมกัน และล้างมือ ทุกครั้งหลังจากกินอาหารเรียบร้อยแล้ว การ “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” มีจุดมุ่งหมายลึกซึ้ง กว่า คือ ต้องการให้ประชาชนมีพฤติกรรมสุขภาพ ที่ดี ป้องกันโรคที่ปะปนอาหารและน้ำไม่สะอาด ได้แก่ อุจจาระร่วง อาหารเป็นพิษ บิด ไทฟอยด์ และอหิวาตกโรค
รวมถึงโรคที่ติดต่อผ่านทาง น้ำลาย ได้แก่ ไข้หวัดใหญ่ คอตีบ คางทูม วัณโรค โปลิโอ และไวรัสตับอักเสบ ดังนั้น มาทำความเข้าใจกับสโลแกนสุดคลาสสิกนี้ดีกว่า
กินร้อน คือ การกินอาหารที่ปรุงสุกใหม่เสมอ หรือปรุงอาหารให้สุกร้อนทั่วถึง หมายถึง ไม่ควรกินอาหารสุกๆ ดิบๆ ด้วย เมื่อกินอาหาร ไม่หมดในแต่ละมื้อ ควรเก็บไว้ในตู้เย็น และ อุ่นให้ร้อนก่อนกินอีกทุกครั้ง
ควรระวัง สังเกตสี กลิ่นอาหารก่อนนำมากินเพื่อมั่นใจว่าจะไม่ท้องเสีย กับอาหารบูดเสีย
ช้อนกลาง คือ การใช้ช้อนกลางทุกครั้งเมื่อกินอาหารร่วมกับผู้อื่น ประโยชน์ของ ช้อนกลาง คือ ใช้ตักแบ่งอาหารมาใส่จาน ป้องกัน โรคที่ติดต่อผ่านทางน้ำลายได้ และช่วยป้องกัน น้ำลายของผู้กินอาหารปนเปื้อน
ทำให้อาหารบูดเสีย อีกด้วย แต่ควรเลือกช้อนกลางที่ทำด้วยวัสดุ คงทน เช่น สเตนเลส ห้ามใช้ช้อนสังกะสีเคลือบ อาจทำให้สีหรือส่วนประกอบหลุดลอกได้ง่ายเมื่อโดนความร้อน ความเปรี้ยวหรือความเค็มของอาหาร ทำความสะอาดง่าย ไม่มีซอกมุมหรือรอยต่อที่ทำความสะอาดยาก และอย่าลืมว่าช้อนกลางไม่ใช่ช้อนส่วนตัว ดังนั้น ห้ามใช้ช้อนกลาง ตักอาหารเข้าปากตนเองเด็ดขาด
ล้างมือ ไม่ใช่ขั้นตอนสุดท้ายที่จะต้องปฏิบัติเมื่อเรากินอาหารเสร็จสิ้น แต่การล้างมือที่ถูกต้อง คือ การล้างมือด้วยน้ำและสบู่ทุกครั้งก่อนและหลังทำกิจกรรมต่างๆ
เช่น ทุกครั้งก่อนและ หลังกินอาหาร เตรียมอาหาร หรือปอกผลไม้ หลังการใช้ห้องน้ำหรือห้องส้วม หลังการไอ จาม หรือไปสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ป่วย หลังสัมผัส หรือเล่นกับสัตว์เลี้ยง เป็นต้น
การล้างมือควรปลูกฝังให้เป็นสุขนิสัยที่ดี โดยทำได้ตั้งเเต่เด็ก ซึ่งวิธีการล้างมือที่ถูกต้อง 7ขั้นตอนง่ายๆคือ
1) ฝ่ามือ ถูกัน 2) ฝ่ามือถูหลังมือและนิ้วถูซอกนิ้ว 3) ฝ่ามือถูฝ่ามือและนิ้วถูซอกนิ้ว 4) หลังนิ้วมือถูฝ่ามือ
5) ถูนิ้วหัวแม่มือโดยรอบด้วยฝ่ามือ 6) ปลายนิ้วมือถูขวางฝ่ามือ 7) ถูรอบข้อมือ
ผลลการศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกายังพบว่าการล้างมือ ถูกวิธีเพียง 15 วินาทีเท่านั้น ลดเชื้อโรคได้ ร้อยละ 90
“กินอาหารที่ปรุงสุก ใหม่เสมอ หรือปรุงอาหาร ให้สุกร้อนทั่วถึง หมายถึง ไม่ควรกิน อาหารสุกๆ ดิบๆ ด้วย”
สุขภาพที่ถูกต้อง 3 คำ จำง่าย “กินร้อน สุขภาพที่ดีต้องเริ่มที่พฤติกรรม ช้อนกลาง ล้างมือ” อย่าลืม ปฏิบัติให้ถูกต้อง เพียงเท่านี้ โรค ต่างๆ ก็ไม่ทำร้ายร่างกายคุณเเล้ว
