กฎกระทรวง สุขลักษณะของสถานที่จําหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561

  • 30 เมษายน 2562
เจตนารมณ์ สถานที่จำหน่ายอาหารถูกสุขลักษณะไม่เกิดการปนเปื้อนเชื้อโรค

สถานที่จำหน่ายอาหาร อาคาร สถานที่ หรือบริเวณใด ที่ไม่ใช่ที่หรือทางสาธารณะที่จัดไว้เพื่อประกอบอาหารหรือปรุงอาหารจนสำเร็จและจำหน่ายให้ผู้ซื้อสามารถบริโทคได้ทันที ทั้งนี้ไม่ว่าจะเป็นการจำหน่าย โดยจัดให้มีบริเวณไว้สำหรับการบริโภค ณ ที่นั้น หรือนำไปบริโภคที่อื่นก็ตาม

 
หมวด 1 สุขลักษณะของสถานที่จำหน่ายอาหาร
  • พื้น ผนัง เพดาน สะอาด วัสดุแข็งแรง ไม่ชำรุด และทำความสะอาดง่าย
  • การระบายอากาศ เพียงพอและต้องปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ
  • แสงสว่าง เพียงพอตามความเหมาะสมในแต่ละบริเวณ
    **ประกาศกระทรวงฯ เรื่อง กำหนดค่าของแสงสว่างในสถานที่จำหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561
  • ที่ล้างมือ และอุปกรณ์สำหรับล้างมือถูกสุขลักษณะ
  • โต๊ะเตรียม ปรุง ประกอบ หรือจำหน่ายอาหาร ต้องสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 60 ซ.ม. มีสภาพดี ทำความสะอาดง่าย
  • โต๊ะหรือเก้าอี้ ที่จัดไว้สำหรับบริโภคอาหารต้องสะอาด ทำด้วยวัสดุที่แข็งแรง
  • ส้วม มีสภาพดี พร้อมใช้ เพียงพอ (ตามกฎกระทรวงฯ กําหนดส้วมที่ต้องด้วยสุขลักษณะในร้านจําหน่ายอาหารและหรือเครื่องดื่มและสถานีบริการการจําหน่ายน้ํามันเชื้อเพลิงหรือก๊าซสําหรับยานพาหนะ พ.ศ. 2555)
  • สะอาด พื้นระบายน้ำได้ดี ไม่มีน้ำขัง มีการระบายอากาศที่ดี และมีแสงสว่างเพียงพอ
  • อ่างล้างมือ ถูกสุขลักษณะ
  • ต้องแยกเป็นสัดส่วน โดยประตูไม่เปิดโดยตรงสู่บริเวณที่เตรียมปรุง ประกอบอาหาร
  • มูลฝอย ถังรองรับมูลฝอย สภาพดี ไม่รั่วซึม ไม่ดูดซับน้ำ มีฝาปิดมิดชิด แยกเศษอาหารจากมูลฝอย (ให้ปฏิบัติตามข้อบัญญัติท้องถิ่นเกี่ยวกับการจัดการมูลฝอยในสถานที่จำหน่ายอาหาร)
  • น้ำเสีย มีระบบระบายน้ำได้ดี มีการแยกไขมันไปกําจัดก่อนระบายน้ำทิ้งออกสู่ระบบระบายน้ำและน้ำทิ้งได้มาตรฐาน ตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
  • การป้องกันสัตว์แมลงนำโรค รวมถึงสัตว์เลี้ยงตามหลักวิชาการ
  • ป้องกันอัคคีภัย จากการใช้เชื้อเพลิงในการปรุง ประกอบอาหาร
*บทเฉพาะกาล : ข้อ 22(1) สถานที่จำหน่ายอาหารที่มีพื้นที่ไม่เกิน 200 ตรม. ให้ดำเนินการแก้ไขหรือปรับปรุง ภายใน 1 ปี นับตั้งแต่วันที่กฎกระทรวงนี้ใช้บังคับ (ดำเนินการแล้วเสร็จภายในวันที่ 16 ธันวาคม 2562)
หมวด 2 สุขลักษณะของอาหาร กรรมวิธีการทำ ประกอบหรือปรุง การเก็บรักษา และการจำหน่ายอาหาร
  • อาหารสด มีคุณภาพดี สะอาด และปลอดภัยต่อผู้บริโภคเก็บรักษาในอุณหภูมิที่เหมาะสม เป็นสัดส่วน มีการปกปิด ไม่วางบนพื้น หรือบริเวณที่อาจทำให้อาหารปนเปื้อน
    **ประกาศกระทรวงฯ เรื่อง หลักเกณฑ์ และวิธีกำหนดอุณหภูมิในการเก็บรักษาอาหารสดในสถานที่จำหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561
  • อาหารแห้ง ต้องสะอาด ปลอดภัย ไม่มีการปนเปื้อน และมีการเก็บอย่างเหมาะสม
  • อาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท เครื่องปรุงรส วัตถุเจือปนอาหาร และสิ่งอื่นที่นำมาใช้ในกระบวนการประกอบหรือปรุงอาหารต้องปลอดภัยได้มาตรฐานตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร (อย.)
  • อาหารปรุงสำเร็จ ต้องเก็บในกาชนะที่สะอาด ปลอดภัย และมีการป้องกันการปนเปื้อน วางสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 60 ซ.ม. มีการควบคุมคุณภาพอาหารปรุงสำเร็จให้สะอาด ปลอดภัยสำหรับการบริโภคตามชนิดของอาหาร
    **ประกาศกระทรวงฯ เรื่อง การควบคุมคุณภาพอาหารประเภทปรุงสำเร็จ พ.ศ. 2561
  • มีการจัดการสุขลักษณะของการจำหน่ายอาหาร
    **ประกาศกระทรวงฯ เรื่อง หลักเกณฑ์เกี่ยวกับสุขลักษณะของการจำหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561
  • น้ำดื่มหรือเครื่องดื่มที่เป็นอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทต้องมีคุณภาพและมาตรฐานตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร
    ต้องวางสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 15 ซม. และต้องทำความสะอาดพื้นผิวภายนอกของภาชนะบรรจุให้สะอาดก่อนนำมาให้บริการ กรณีที่เป็นน้ำดื่มที่ไม่ได้เป็นอาหารในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท หรือเครื่องดื่มที่ปรุงจำหน่าย ต้องบรรจุในภาชนะที่สะอาด มีการปกปิดและป้องกันการปนเปื้อน โดยต้องวางสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 60 ซ.ม.
  • การปรุงประกอบอาหารต้องใช้น้ำที่มีคุณภาพไม่ต่ำกว่าเกณฑ์คุณภาพน้ำบริโภคที่กรมอนามัยกำหนด
  • ใช้น้ำแข็งที่สะอาด มีคุณภาพมาตรฐานตามกฎหมายว่าด้วยอาหาร
  • เก็บในภาชนะที่สะอาด สภาพดี มีฝาปิด
  • ใช้อุปกรณ์ที่สะอาด มีด้ามสำหรับคีบ หรือตักน้ำแข็งโดยเฉพาะ
  • ห้ามนำอาหาร หรือสิ่งของอย่างอื่น ไปแช่รวมกับน้ำแข็งสำหรับบริโภค
  • น้ำใช้ต้องเป็นน้ำประปา ในท้องถิ่นที่ไม่มีน้ำประปาให้ใช้น้ำที่มีคุณภาพ เทียบเท่าน้ำประปาหรือเป็นไปตาม
    คำแนะนำของเจ้าพนักงานสาธารณสุขและภาชนะบรรจุน้ำใช้ต้องสะอาด ปลอดภัย สภาพดี
  • สารเคมี สารทำความสะอาด วัตถุมีพิษ หรือวัตถุที่อาจเป็นอันตรายต่ออาหาร ติดฉลากและป้ายให้ชัดเจน
  • ห้ามนำภาชนะบรรจุสารเคมีมาใช้บรรจุอาหารและห้ามนำภาชนะบรรจุอาหารมาใช้บรรจุสารเคมี
  • ห้ามใช้ก๊าซหุงต้มเป็นเชื้อเพลิงในการปรุง ประกอบอาหารบนโต๊ะรับประทานอาหารในสถานที่จำหน่ายอาหาร
  • ห้ามใช้เมทานอล หรือเมทิลแอลกอฮอล์เป็นเชื้อเพลิงในการปรุง ประกอบอาหาร
    ** เว้นแต่เป็นการใช้แอลกอฮอล์แข็งสำหรับใช้เป็นเชื้อเพลิง **
หมวด 3 ภาชuะอุปnรณ์ และเครื่องให้อื่นๆ
  • ภาชนะ สะอาด ปลอดภัย สภาพดี ไม่ชำรุด จัดเก็บในที่สะอาด
    วางสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 60 ซ.ม. มีการปกปิด หรือป้องกันการปนเปื้อน
    ** จัดให้มีช้อนกลางในการรับประทานอาหารร่วมกัน **
  • ตู้เย็น ตู้แช่ ตู้อบ เตาอบ เตาไมโครเวฟ และอุปกรณ์อื่นๆ สะอาด สภาพดี ปลอดภัย
  • ภาชนะอุปกรณ์ ที่รอการทำความสะอาด ต้องเก็บในที่ป้องกันสัตว์แมลงนำโรคได้ ทำความสะอาดให้ถูกสุขลักษณะ ใช้สารทำความสะอาดที่เหมาะสม และมีการฆ่าเชื้อ ภาชนะ อุปกรณ์ และเครื่องใช้
    ภายหลังการทำความสะอาด
หมวด 4 สุขลักษณะส่วนบุคคลผู้สัมผัสอาหาร
  • ต้องมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง
    ** โนกรณีที่เจ็บป่วยต้องหยุดปฏิบัติงาน และรักษาให้หายก่อนจึงกลับมาปฏิบัติงานได้ **
  • ผู้สัมผัสอาหารต้องไม่เจ็บป่วยด้วยโรคที่สามารถติดต่อไปยังผู้บริโภค โดยมีน้ำและอาหารเป็นสี่อ เช่น อหิวาตกโรด ไข้รากสาดน้อย บิด ไข้สุกใส โรคผิวหนังที่น่ารังเกียจ ไวรัสตับอักเสบเอ และโรคอื่นๆ ตามประกาศ สธ. และโรคตามที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นกำหนด
    ** ต้องผ่านการอบรม ตามหลักเกณฑ์ และวิธีการ **
    ** ประกาศกระทรวงสาธารณสุขหลักเกณฑ์การอบรมผู้ประกอบกิจการและผู้สัมผัสอาหาร พ.ศ.2561
    บทเฉพาะกาล : ข้อ 22(2) การอบรมผู้ประกอบกิจการ และผู้สัมผัสอาหาร ให้ดำเนินการภายในกำหนด 2 ปี นับแต่วันที่กฎกระทรวงนี้ใช้บังคับ (ดำเนินการอบรมภายในวันที่ 16 ธันวาคม 2563)
  • ติดต่อสอบถามการอบรมได้ที่หน่วยงานท้องถิ่น ตามที่ตั้งของสถานที่จำหน่วยอาหาร
บทกำหนดโทษ
  • ประกอบกิจการ ไม่ได้รับหนังสือรับรองการแจ้ง โทษจำคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 25,000 บาท
  • ประกอบกิจการ ไม่ได้รับใบอนุญาต โทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,0๐0 บาท
  • ฝ่าฝืนกฎกระทรวงฯ ระวางโทษ ปรับไม่เกิน 50,000 บาท
  • พบเห็นผู้กระทำผิดแจ้งได้ที่หน่วยงานท้องถิ่น ตามที่ตั้งของสถานที่จำหน่วยอาหาร
สามารถสอบถาม “กฎกระทรวงสุขลักษณะสถานที่จำหน่ายอาหาร พ.ศ. 2561” คลิก
 
กองส่งเสริมความรอบรู้และสื่อสารสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

เลขที่ 88/22 ถ.ติวานนท์ ต.ตลาดขวัญ อ.เมือง จ.นนทบุรี

Email prnews@anamai.mail.go.th

โทรศัพท์ 0-2590-4053

ติดตามกรมอนามัย

เรามีสาระสุขภาพดีๆ ส่งตรงถึงอีเมลคุณทุกสัปดาห์

Subscription

© DEPARTMENT OF HEALTH : MINISTRY OF PUBLIC HEALTH